Nasza innowacyjna technologia diagnostyczna ma szansę na istotne wsparcie Polskiej Strategii Wodorowej, w obszarze sprawnego i bezpiecznego przesyłu wodoru – mówi Paweł Jakubowski, prezes zarządu Naftoserwis sp. z o.o.
Naftoserwis należy do Grupy PERN — krajowego lidera rurociągowej logistyki surowcowo-paliwowej. Do głównych zadań spółki należy świadczenie wysoko specjalistycznych usług na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa technicznego infrastruktury energetycznej, m.in. inspekcji diagnostycznych rurociągów z użyciem tłoków inteligentnych, czyszczenia zbiorników surowcowych i paliwowych. Co skłania spółkę do zainteresowania się nowymi technologiami energetycznymi?
Jak wiemy, cały świat poszukuje alternatyw dla ropy naftowej i węgla. Polska też od dawna pracuje nad podniesieniem poziomu bezpieczeństwa energetycznego oraz nad dywersyfikacją źródeł energii i paliw. Służy temu m.in. projekt Baltic Pipe i trwający program rozbudowy Gazoportu w Świnoujściu, do którego statki dostarczają skroplony gaz ziemny — paliwo mniej szkodliwe dla środowiska niż ropa i węgiel, które na dodatek można kupić na całym świecie po giełdowych cenach. A wodór możemy produkować sami, nie oglądając się na otoczenie geopolityczne, uzupełniając nasz miks energetyczny i zwiększając naszą niezależność.
Zgodnie z przyjętą w ubiegłym roku Polityką Energetyczną Polski do 2040 r. kierunkiem rozwoju naszej energetyki jest dążenie do nisko- i zeroemisyjnej transformacji polskiej gospodarki, ale też konieczność zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego. Udział w tej transformacji chce mieć także nasza spółka-matka PERN S.A., która jest operatorem Naftoportu w Gdańsku, zarządza siecią rurociągów naftowych i produktowych oraz bazami paliw płynnych w całej Polsce. Dlatego ostatnio PERN dynamicznie inwestuje w zieloną energię i planuje uruchomienie projektów fotowoltaicznych na szeroką skalę.
Ale gdzie tu miejsce dla Naftoserwisu?
Mamy praktyczne podejście i możemy wesprzeć naszego właściciela w projektach fotowoltaicznych, w oparciu o własne, rozbudowane struktury terenowe i profesjonalną kadrę techniczno-naukową. W ubiegłym roku przygotowaliśmy kompleksową koncepcję techniczną elektrowni fotowoltaicznych na istniejącej infrastrukturze surowcowej PERN. Nasi inżynierowie i technicy mogą nie tylko budować, ale też konserwować i serwisować instalacje fotowoltaiczne, co wydłuży ich żywotność.
Jak to się stało, że w polu zainteresowania spółki, która swoje doświadczenie i sukcesy opiera na technologiach związanych z ropą naftową i gazem ziemnym, znalazł się wodór?
Wodór można wykorzystać jako surowiec, nośnik energii i jako paliwo. W 2020 r. Komisja Europejska ogłosiła „Strategię wodorową dla neutralnej klimatycznie Europy”, w której wodór gra kluczową rolę, ma umożliwić działalność m.in. bezemisyjnego transportu, ogrzewania i przemysłu. W ubiegłym roku opublikowano Polską Strategię Wodorową w której określono konkretne cele budowy krajowej gospodarki wodorowej. Zawiązało się również porozumienie sektorowe na rzecz rozwoju gospodarki wodorowej w Polsce. Naftoserwis jest zresztą jego sygnatariuszem.
Problem w tym, że w Europie nie rozwinięto jeszcze odpowiedniej infrastruktury do produkcji, przesyłu, magazynowania oraz dystrybucji wodoru w dużej skali. To pierwiastek niezwykle przenikliwy, penetrujący, zmieszany z powietrzem tworzy wybuchową mieszaninę, więc jego transport i składowanie wymagają nadzwyczajnych środków ostrożności.
Przewidujemy, że system transportowy wodoru będzie realizowany w Europie dwutorowo. Po pierwsze, planowana jest budowa rurociągów wodorowych tzw. wodorociągów, lecz ze względu na duże koszty takich inwestycji, ich ogólny udział w systemie nie będzie w najbliższych latach znaczący. Po drugie, zakładamy wykorzystanie istniejącej, dobrze rozbudowanej gazociągowej infrastruktury przesyłowej (najczęściej transportującej gaz ziemny) do przesyłu wodoru lub jego mieszanin, poprzez jej odpowiednie przystosowanie lub konwersję (tzw. retrofitting). Wymaga to jednak od operatorów gazociągów, w pierwszym rzędzie, przeprowadzenia szeregu prac badawczo-rozwojowych i badań eksperckich. Kluczową rolę będą pełnić kompleksowe badania diagnostyczne.
Naftoserwis jako spółka diagnostyczna z potencjałem badawczo-rozwojowym chce mieć swój udział w rynku badań eksperckich, w oparciu o opracowywaną, innowacyjną technologię diagnostyczną do oceny stanu technicznego gazociągów pod kątem zatłaczania wodoru i jego mieszanin.
Proszę o szczegóły.
Jeden z kluczowych obszarów działalności naszej spółki stanowi usługa inspekcji wewnętrznych rurociągów (tzw. In-line inspections), z zastosowaniem różnego typu inteligentnych tłoków diagnostycznych własnej konstrukcji. Od ponad 20 lat z powodzeniem realizujemy takie usługi dla operatorów rurociągów w Polsce i za granicą (m.in. w Argentynie, Belgii, Czechach, Niemczech, we Włoszech, na Tajwanie).
Do tej pory nasza działalność inspekcyjna koncentrowała się głównie na badaniach rurociągów z medium ciekłym (surowce lub paliwa), lecz zapotrzebowanie na nowy rodzaj i poziom usług diagnostycznych spowodowało, że prowadzimy już zaawansowane prace badawczo-rozwojowe nad konstrukcją tłoka diagnostycznego, dedykowanego do badania gazociągów pod kątem ich gotowości do zatłaczania wodoru i mieszanin wodorowych.
W zakresie podjętych prac mamy pełne wsparcie Grupy Kapitałowej PERN. Ze względu na stosunkowo wysokie koszty innowacyjnego przedsięwzięcia oraz jego złożoność, planujemy jego realizację w modelu partnerskim, we współpracy z jednostkami naukowymi i innymi podmiotami przemysłowymi. W tym roku planujemy złożenie wniosku o dofinansowanie ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.